อำเภอห้วยผึ้ง: ด้านเกษตรกรรม

๑. ด้านเกษตรกรรม

ถือเป็นด้านที่สำคัญที่สุดและเป็นด้านแรกที่จำเป็นและมีความสำคัญต่อวิถีชีวิตของประชาชนส่วน

ใหญ่ ประชาชนประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำนา ทำไร่ ทำสวน เลี้ยงสัตว์ อำเภอห้วยผึ้ง เป็นอำเภอที่มีความอุดมสมบูรณ์อีกอำเภอหนึ่งของจังหวัดกาฬสินธุ์มีอ่างเก็บน้ำ $ แหล่ง ที่หล่อเลี้ยงชีวิตเกษตรกร ชาวอำเภอห้วยผึ้งในแต่ละตำบล มีระบบชลประทานที่ดี มีคลองส่งน้ำทำการเกษตรได้ผลผลิตดี มีโรงงานแป้งมันสำปะหลัง ๒ แห่งเพื่อรอรับวัตถุดิบการทำไร่มันสำปะหลังจากเกษตรกร อำเภอห้วยผึ้งมีดินที่เหมาะแก่การทำไร่มันสำปะหลังและ มีโรงงานน้ำตาลในอำเภอใกล้เคียง เพื่อรับซื้ออ้อยจากเกษตร ทำไร่อ้อยมาก มีการทำไร่ข้าวโพดในหน้าแล้งหลังฤดูการเก็บเกี่ยวข้าว เป็นจำนวนมาก มีโรงงานมารับซื้อในราคายุติธรรมกับเกษตรกร

ปัจจุบัน ทางราชการมีการประกันราคาสินค้าทางการเกษตรกับเกษตรกร ทุกชนิด แต่เกษตรกรต้องไปลงทะเบียนการเพาะปลูกกับเกษตรตำบลในอำเภอห้วยผึ้ง ที่สำนักงานเกษตรอำเภอห้วยผึ้ง

ด้วยสภาพภูมิประเทศที่เป็นที่ลุ่ม มีความอุดมสมบูรณ์ ประชากรส่วนใหญ่จึงประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยทำนาข้าวเป็นหลัก

รองลงมาคือทำไร่ ได้แก่ ไร่อ้อย , ไร่มันสำปะหลัง , ไร่ข้าวโพด และทำสวน ซึ่งในปัจจุบันมีการ

สวนยางพาราเป็นจำนวนมาก

นอกจากนี้ยังมีการทำปศุสัตว์ ได้แก่ การเลี้ยงโค กระบือ สุกร เป็ด และไก่

มีจำนวนน้อยที่ประกอบอาชีพประมง ได้แก่การหาปลาบริเวณ อ่างห้วยผึ้ง อ่างห้วยฝา อ่างห้วยสะทด

ดังที่กล่าวไปแล้วว่า ชาวอำเภอห้วยผึ้ง มาจากการอพยพมารวมกันของผู้คนหลายเผ่าพันธุ์ จึงประกอบด้วยคนดั้งเดิมอย่างน้อย ๒ กลุ่ม คือ กลุ่มลาว และภูไท อย่างไรก็ตาม ชุมชนแห่งนี้มิได้มีความแตกต่างตามเผ่าพันธุ์ชาติกำเนิดแต่อย่างใด กลับอยู่ด้วยกันอย่างปกติสุขและกลมกลืน ดำเนินวิถีชีวิตตามขนบธรรมเนียมประเพณีที่เรียกว่า “ฮีต ๑๒ ครอง ๑๔” ที่บรรพบุรุษเคยถือปฏิบัติมาร่วม ๑๐๐ กว่าปีอย่างเคร่งครัด

มีการทอผ้า การจักสาน และงานหัตถกรรม ต่างๆ หลังฤดูการเก็บเกี่ยวไว้ใช้ในครอบครัว ผลิตได้มากก็เอาไปขายในท้องถิ่น หรือแลกเปลี่ยนกันในชุมชน

นอกจากนี้ยังยึดถือเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดำริของพระบทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มาโดยตลอดกระทั่งปัจจุบัน..

ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการเกษตรนี้ เกิดจากการที่เราได้เพาะปลูกข้าวหรือปลูกทั้งพืชสวน พืชไร่ แล้วได้ผลดี ต้นทุนต่ำ ให้ผลผลิตมาก เกิดจากการลองผิดลองถูกด้านการเพาะปลูกมา มีประสบการณ์ในด้านการเกษตร ทำให้ได้ผลผลิตมากขึ้น สามารถที่จะบอกภูมิปัญญาด้านนี้แก่เพื่อนเกษตรได้ และมีตัวอย่างบางส่วนด้านการเกษตรมานำเสนอค่ะ เกี่ยวกับเกษตรแบบผสมผสาน

ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการเกษตร

เกษตรผสมผสาน

ความสามารถของคนในการผสมผสานความรู้ทักษะและเทคนิคเกี่ยวกับการเกษตรและเทคโนโลยีเข้าด้วยกันบนพื้นฐานเดิม ซึ่งสามารถพึ่งพาตนเองได้ในสถานการณ์ต่างๆ เช่น การเกษตรผสมผสาน การแก้ปัญหาการเกษตร ด้านการตลาด การแก้ปัญหาการผลิตและการรู้จักปรับใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับการเกษตร

ด้านการเกษตรผสมผสาน ที่ประสบความสำเร็จของอำเภอห้วยผึ้งที่มีผู้คนมาดูงานมาก คือ

๑. นายสงกา พิทักษ์วาปี บ้านเลขที่ ๑ หมู่ที่ ๘ ตำบล ไค้นุ่น อำเภอห้วยผึ้ง จังหวัดกาฬสินธุ์ เกิดวันที่ ๒ เมษายน ๒๔๘๐ บ้านไค้นุ่น ตำบลไค้นุ่น ปัจจุบัน ๗๔ ปี มีบุตร ๓ คน หญิง ๓ คน ซึ่งข้าพเจ้า ได้ไปศึกษาแหล่งเรียนรู้นี้ โดยคุณตาสงกา ไม่ได้ใช้สารเคมีใดๆ ในการทำเกษตรแบบผสมผสาน มีการเลี้ยงปลา เลี้ยงกบ ปลูกพืชผักทุกชนิด พื้นที่ทำประมาณ ๔ ไร่ อายุ ๗๐ กว่า แต่ดูไม่แก่ ยังแข็งแรง มีความรู้เรื่องการทำปุ๋ยชีวภาพ เป็นหมอดิน การทำไร่สวนผสมศูนย์การเรียนรู้ด้านการเกษตร มีผู้คนมาศึกษาดูงานเป็นประจำ

๒. นางวันทอง ไทยแท้ อายุ ๕๘ ปี บ้านเลขที่ ๒๐๕ หมู่ที่ ๔ บ้านหนองอีบุตร ตำบลหนองอีบุตร อำเภอห้วยผึ้ง จังหวัดกาฬสินธุ์

ความเป็นมา

นางวันทอง ไทยแท้ ได้มีโอกาสศึกษาดูงานที่สวนผสมผสานจังหวัดเพชรบุรี จึงได้มีแนวคิดนำเกษตรผสมผสานมาพัฒนาปลูกที่บ้านของตัวเอง เพื่อลดรายจ่าย และสร้างรายได้ให้กับครอบครัว พืชที่ปลูกได้แก่ ผักหวานป่า ต้นแค พริก ต้นหอม แก้วมังกร มะละกอ กล้วย มะนาว มะเขือ ข่า ตะไคร้ ชะอม มะพร้าว ต้นยูคาลิปตัส ข้าว

วัสดุ/อุปกรณ์

๑. เมล็ดผักหวานป่า

๒. ถุงพลาสติกสีดำ (เจาะรูระบายน้ำ)

๓. ผ้าขาว

๔. ผ้าสแลน (ตาข่ายแบบทึบแสงเล็กน้อย)

ขั้นตอนการปลูกผักหวาน

๑. นำเมล็ดมากะเทาะเปลือกแล้วนำมาตากแห้ง ๑ สัปดาห์

๒. นำเมล็ดที่แห้งดีแล้วมาห่อด้วยผ้าขาว รดน้ำให้ชุ่มทิ้งไว้ ๒ สัปดาห์ พอเมล็ดงอก เอาใส่ถุง หรือลงดินไว้

เอาเมล็ดที่งอกแล้วปลูกในดินที่เตรียมไว้ ระยะห่างของต้นประมาณ ๑ เมตร ปลูกต้นแค เป็นต้นไม้พี่เลี้ยงในการเจริญเติบโตของผักหวาน ในช่วงระยะ ๒ เดือนแรก จะตั้งงอกและออกใบ รดน้ำ เอาผ้าสแลนล้อมไว้เพื่อกันแมลงและกั้นแสงแดด พืชชนิดนี้ช่วงระยะแรก ๆ ควรป้องกันให้ถูกแสงแดดน้อยที่สุด